Dwór w Kuczborku , Józef Bońkowski

 Dwór w Kuczborku w latach 1792- 1809, był własnością Józefa Bońkowskiego, herbu Brodzic Podstolego Płockiego , Kawalera Orderu Świętego Stanisława.W tym samym roku zmarł on bezpotomnie, a majątek przypadł jego następcom.
 Józef Bońkowski był właścicielem miasteczka Kuczbork oraz Kuczborka -wsi, Kozielska, Ossowy, Olszewka, części Przyspy, Chodubki  wraz z gruntami i łąką w Miłotkach od 4 czerwca 1805 roku.   Zakupił je w 1792 roku za 220 000 czerwonych złotych od Tadeusza Mostowskiego. Bracia Mostowscy - Józef i Tadeusz po śmierci matki procesowali się o owe dobra. Do tej pory Bońkowski był dzierżawca tego majątku. W jego posiadaniu były również wsie Radzimowice i Giełczynek oraz część Rydzyna i Prusocina. 

W czasie Sejmu Czteroletniego,  był jedynym posłem z województwa płockiego, który sprzeciwiał się Konstytucji 3 Maja. Sejm ten był zwołany 6 października 1788 roku, a zakończył się  29 maja 1792 roku.

 ^{Jak wyglądał dwór w Kuczborku ?}

"W węgieł z drzewa budowany, dachówko okryty o 3 kominach murowanych 81 stóp długości 37 stóp szerokości i 9 stóp wysokości...."
Dwór był więc drewniany, zawierał 2 wytapetowane bawialnie z kominkiem , garderobę, izbę kredensową, pokój stołowy, pokój kobiecy z kominkiem, spiżarnię i sień. Pokój kobiecy był zaopatrzony w jedno okno o 6 szybach, jeden biały piec i kominek oraz drzwi.
  Góra dworku mieściła pokój i garderobę bez pieca z kominkiem oraz drugi pokój bez kominka i pieca. Pokoje najczęściej zaopatrzone były w piece moskiewskie i kominki. Okna wyposażone były w  okiennice na zawiasach.
Dalej następuje drobiazgowe wyliczanie haczyków, zawiasów, zamków w drzwiach i klamek.
Wymieniono także meble, w tym : komody, szafki na nóżkach z drzwiczkami, biurko, obrazy przedstawiające Chrystusa i Maryję, kanapę dębową, stoliki dębowe, puzderko z papierami, łóżko podwójne, , stoły stare, skrzynie, kredens, kufer z zamkiem i kluczem.
Dziedzic Kuczborka Józef Bońkowski pozostawił po sobie także coś dla ducha, były to książki. Wymieniono więc Konstytucję Księstwa Warszawskiego , Dramma Absalona, Komedię Dziewczyna Figlarna, Traktaty Polskie, Satyry oraz stare łacińskie książki z podpisami Mostowskich.( najwyraźniej pozostały one we dworze po ostatnich właścicielach).
Nie zabrakło także broni: "Fuzya długa z osadą na wpół z pasem serowcowym stara...", karabin gwintowy, szturmak, pistolety, szabla augustowska oraz szabla w srebro oprawna, pałasz, kordelas, trąbka myśliwska i luftek .
Po śmierci dziedzica pozostał zapas wina węgierskiego, głowa cukru, kawa, zapasy korzeni, płótno lniane i przędza.
W dużym skrócie tak mógł wyglądać dobytek w wielu polskich dworkach z tamtego okresu. Mówi nam to wiele zarówno o ich wyglądzie, jak i ich właścicielach.

Plan dóbr Kuczbork z 1900 roku.

Dwór Rzymowskich w Kuczborku-Osadzie, lata 1920-1930, zdjęcie ze strony fotopolska.
Dwór istniał jeszcze w latach 90-tych XX wieku. Tutaj mieszkała przez kilka lat matka Marii Dąbrowskiej wraz z mężem Józefem Szumskim. Być może to ten sam dwór?

źródło:" Ziemia Zawkrzeńska", T. IV, praca zbiorowa

            Wikipedia